Wat waren de ontwikkelingen?
Het klimaat is aan het veranderen. Naast dat het steeds warmer wordt in Nederland worden vooral de uitersten steeds groter. 2023 stond in het teken van langdurige droogte. 2024 was daarentegen erg nat. Extreem hoge grondwaterstanden, hemelwater dat niet meer infiltreerde met alle bijkomende problemen, staan bij menigeen nog op het netvlies. Eind 2024 is het Water en KlimaatPlan (WKP) door de raad vastgesteld en daarmee is de basis gelegd voor een gestructureerde aanpak naar een toekomst- en klimaatbestendig gemeentelijke riolering- en watersysteem.
In het vastgestelde uitvoeringsprogramma Groen en Duurzaam Doen! is afgesproken om een langdurige (10 jaar) doorkijk te geven over wat de reeds vastgestelde ambities concreet betekenen voor de gemeente. Hiervoor is in 2024 hard gewerkt aan het Integraal Beheerplan Buitenruimte 2025-2034 (IBB) wat begin 2025 voor besluitvorming is aangeboden aan de raad. Begin 2024 heeft de Rekenkamer haar advies aan de gemeenteraad gepresenteerd naar aanleiding van het onderzoek naar het gebruik van data bij thema Buitenruimte. In het genoemde IBB zijn de adviezen van de Rekenkamer, gemeentelijke doelstellingen en waarden en een langdurige borging hiervan zowel organisatorisch als financieel samengekomen.
Doorontwikkeling Thema Buitenruimte
Om de ambities van de gemeente goed uit te kunnen voeren, is de doorontwikkeling van het thema Buitenruimte in volle gang. Dit betekent dat niet alleen buiten veel gebeurt, maar dat ook binnen in de eigen organisatie een ontwikkeling plaatsvindt. Dit vraagt tijd en aandacht. De nadruk lag op het realiseren van een hogere beheerkwaliteit en het verhogen van het serviceniveau zoals het afhandelen van meldingen. Hiervoor is de doorontwikkeling van medewerkers en werkprocessen in gang gezet. Tevens heeft een zorgvuldige afweging plaatsgevonden waar eigen dienstverlening wordt ingezet en waar externe partijen een rol spelen.
Daarnaast is ingespeeld op nieuwe uitdagingen, zoals klimaatverandering. Langere periodes van droogte vragen om een andere inzet en middelen om de buitenruimte in goede conditie te houden. Ook hebben we verdere stappen in elektrificatie ingezet.
De doorontwikkeling van de eigen dienst en de bedrijfsvoering is buiten terug te zien in verbetering van de ruimtelijke kwaliteit door eigen beheer, door reconstructie van groenvakken en door oplevering van projecten. Er is in totaal € 8,2 miljoen uitgegeven aan investeringen in de buitenruimte.
Groen
Het beheer van het openbaar groen heeft in 2024 een verdere kwaliteitsslag gemaakt. In samenwerking met het buitenteam worden de Parels en Centra aantoonbaar beter beheerd. Op een aantal onderdelen is nog ruimte voor verbetering om de kwaliteit van de buitenruimte te verhogen. Dit zal in 2025 en verder breder worden opgepakt. Er is aan veel ambities uit het uitvoeringsprogramma gewerkt.
Er zijn onder andere:
- 3.608 bomen gesnoeid in parken, straten, lanen en bosranden
- 4.801 bomen geïnspecteerd
- 156 bomen gekapt door aannemers of eigen dienst
- 296 nieuwe bomen geplant
- 287 eerder aangeplante jonge bomen kregen water, totaal 120.540 liter
- 356 locaties plantvakken gerenoveerd, totaal 15.790 m2 nieuwe beplanting
- 98 locaties plantvakken ingeboet (beplanting vervangen), totaal 22.918 planten/heesters vervangen
- 272.000 bloembollen gepoot
- 130 Eikenbomen bestreden Eikenprocessierups
- 1.200 nestkasten / mezenkasten gereinigd en vastgezet
- 5 insectenhotels geplaatst
- 3.036 meldingen over groenbeheer afgehandeld
- 100+ adviezen via omgevingstafel / intaketafel behandeld en uitgewerkt
Participatie
Er zijn 95 nieuwe zelfbeheer-contracten met inwoners opgestart in 2024. Tevens is er bij diverse bewonersinitiatieven ondersteund en/of gefaciliteerd met gereedschappen, plantmateriaal en advisering. Het gerenoveerde Rosarium in Driebergen, wat na constructieve participatie met bewoners tot stand kwam, is feestelijk geopend.
Wegen (inclusief bovengrondse infra)
Vanuit wegbeheer is in alle kernen aan de weg gewerkt. Het onderhoud aan halfverhardingen en de wegbermen blijft om aandacht vragen. Vooral perioden met nat weer zorgen voor meer schades aan de wegen en bermen waardoor ook meer klachten binnenkomen. Met het eigen buitenteam is gewerkt volgens vaste schema’s en routes om meer grip te krijgen op het onderhoud.
Met het buitenteam is ingezet op het vegen van de parels en centra. Op deze manier wordt de eigen gemeentelijke dienst zichtbaar voor inwoners.
Er zijn onder andere:
- 75 bluswatervoorzieningen gekeurd en gerepareerd
- 13 marktkasten geïnspecteerd en veilig gemaakt
- digitale sloten als pilot geïnstalleerd op marktkasten en verkeersregelinstallaties
- 3795 meldingen over wegen en bovengrondse infra behandeld
- verkeerslicht in Overberg verwijderd
- circa 500 fout geparkeerde fietsen verwijderd van station Driebergen-Zeist
- 550 verkeersborden verwijderd of schoongemaakt
- 3 nieuwe raamcontracten opgesteld en aanbesteed, voor het klein en groot onderhoud aan asfaltverhardingen, elementenverhardingen en civiele kunstwerken
- 3.500.000 kilo asfalt verwerkt voor levensduur verlengend onderhoud
- 11.200 kilo koud asfalt verwerkt om asfaltschades veilig te stellen
- diverse civiele kunstwerken gerepareerd zoals bijvoorbeeld de loopplanken van een brug, een keermuur en brugleuningen
Ondergrondse infra en water
Op basis van de actuele beheerdata is het Systeemoverzicht Stedelijk Water (SSW) voor Driebergen als eerste opgeleverd. Het SSW geeft inzicht in het functioneren van de bestaande watersystemen, risico’s richting toekomstige regenbuien, en maakt het berekenen en bepalen van kansrijke verbetermaatregelen mogelijk.
Voor het eerst is in de gemeente het beleid (uitvoeringsprogramma) water en klimaatplan door de gemeenteraad vastgesteld. Hiermee zijn de strategische opgaven van riolering, water en klimaat inclusief een kostendekkingsplan geborgd.
Door extreme neerslag was er veel (grond)wateroverlast. Hierdoor is er extra inzet voor onderhoud, beheer en beleid gevraagd. In augustus zijn er twee goed bezochte bijeenkomsten met de waterschappen voor de inwoners gehouden. Het beheer, onderhoud en realiseren van een grondwatermeetnet is binnen de regionale samenwerking aanbesteed en gegund.
De door Vitens geplande sluiting van de drinkwatervoorziening Doorn heeft voor extra inspanning binnen beheer en beleid gezorgd. Daarvoor zijn er ook twee bewonersbijeenkomsten gehouden. Daarnaast is er nog een informatieavond geweest over het waterdicht maken van de kruipruimtes/kelders.
Vanuit beheer en onderhoud is er veel werk verzet om aan de zorgplicht en het Gemeentelijk Riolering Programma (GRP) te voldoen.
Er zijn onder andere:
- 38.150 kolken gereinigd en geïnspecteerd
- 4.976 meter lijngoten gereinigd en geïnspecteerd
- 396 infiltratievoorziening gereinigd en geïnspecteerd
- 30.000 meter vrij verval riool gereinigd en 17.000 meter geïnspecteerd
- 36 speciale voorzieningen gereinigd en geïnspecteerd
- 5.463 meter wortels gefreesd uit de riolering
- 245 stuks gemalen zijn gereinigd
- 19 pompen gerenoveerd
- 80 trottoir- en straatkolken vervangen
- 29 huisaansluitingen op nieuwbouw woningen aangesloten
- 2 nieuwe pompgemalen gerealiseerd
- 1 vijver gebaggerd
- 170 projecten op intaketafel, omgevingstafel en op integrale projecten geadviseerd
- 100 wabo vergunningen afgehandeld
- 1.375 meldingen zijn er afgehandeld
- 2.039 storingen mechanische riolering opgelost
- 439.751 kilogram rioolslib verwerkt en afgevoerd
Kabels en leidingen
In Amerongen en Leersum is de aanleg van een glasvezelnetwerk opgeleverd.
Door Stedin en Vitens is in Driebergen en Maarn met de sanering brosse gas- en waterleidingen gestart. Er zijn in Maarn 58 situaties geconstateerd waarbij in gebruik genomen gemeentegrond hinder kan geven voor het uitvoeren van de saneringswerkzaamheden. Daarnaast zijn op 24 locaties waar de werkzaamheden plaatsvinden, gemeentegronden in zelfbeheer uitgegeven. Voor deze locaties wordt na de schouw een passende oplossing in lijn van het huidige grondbeleid gezocht.
De buurtaanpak energietransitie is met Stedin opgestart. Daarvoor moeten 195 nieuwe distributiestations en 4 verdeelstations binnen de gemeente worden geplaatst.
De verordening Algemene Ondergrondse Infrastructuur uit 2014 is geactualiseerd.
In de periode van 2022-2023 zijn niet alle uitgevoerde werkzaamheden door nuts- en telecombedrijven conform legesverordening en VNG Richtlijn (graaf)werkzaamheden tarief A gefactureerd. In het 4e kwartaal zijn de achterstanden in de facturatie ontdekt en is er een inhaalslag gemaakt. Hierdoor zijn de inkomsten incidenteel gestegen. Deze achterstanden in de werkvoorraad zijn ontstaan door personele wisselingen en arbeidsmarktkrapte.
Afvalinzameling en -verwerking
Per 1 januari 2025 is de prijsprikkel op restafval ingevoerd. 2024 stond in het teken van voorbereiding om de overgang goed te laten verlopen. Zo zijn de faciliteiten voor het scheiden van afval voor hoogbouw bewoners aangepakt. Naast deze fysieke maatregelen is er veel tijd gestoken in communicatie richting inwoners en de digitale infrastructuur achter de schermen zoals de samenwerking met de BGHU en het voorbereiden van mijnafvalweg.nl die inwoners inzicht geeft in hun restafval aanbiedingen.
In het reguliere beheer zijn, naast de voorbereiding van de prijsprikkel, in 2024 onder andere:
- 1.408 meldingen afgehandeld
- 2 grote landelijke en 8 lokale zwerfafval opschoondagen ondersteund in materialen en communicatie
- 2.976 opdrachten voor het omruilen en repareren van kliko’s aan huis uitgevoerd
- 4.887 opdrachten voor het omruilen of uitgeven van afvalpassen uitgevoerd
Door krapte op de arbeidsmarkt is het de inzamelaar nog niet volledig gelukt de dienstverlening die we gewend waren op het afgesproken niveau te krijgen. Eind 2024 is een deel van deze krapte ingevuld. Deze nieuwe invulling moet leiden tot structurele verbeteringen.
Mobiliteit
Mobiliteitsplan
Er is gewerkt aan een nieuw plan voor het verkeer en de manier van reizen in de gemeente, het Mobiliteitsplan. Het Mobiliteitsplan bestaat uit een overkoepelende visie en ambitie op het gebied van (duurzame) bereikbaarheid en verkeersveiligheid. Eind 2024 heeft het college ingestemd met het ontwerp-Mobiliteitsplan. Het Mobiliteitsplan wordt inclusief Uitvoeringsagenda in 2025 afgerond.
Verkenning oplossingsrichtingen kruispunt Doorn
In samenwerking met de provincie Utrecht is een verkenning uitgevoerd naar een toekomstvaste oplossing naar het kruispunt tussen Dorpsstraat, Amersfoortseweg en Langbroekerweg in Doorn. Het doel is om een gezamenlijke visie voor de lange termijn te ontwikkelen, zoals een tunnel en een randweg, voor de verschillende verkeersstromen (zoals fietsers, OV en auto’s) op het kruispunt, om verbetering van de bestaande problemen mogelijk te maken. Daarnaast is bekeken welke maatregelen op korte termijn mogelijk zijn. Dit onderzoek is enerzijds een aanzet voor de herinrichting van de Dorpsstraat in 2027, waarbij de doorfietsroute in Doorn een plek moet krijgen.
Provinciale wegen
Samen met de provincie Utrecht hebben we intensief samengewerkt aan de toekomstige snelheidsverlaging op vrijwel alle provinciale N-wegen in de gemeente naar 60 km/u. De aanpak van een verkeersveilige Donderbergrotonde, een verkeersveilige fietsoversteek in de N225 ten westen van Doorn bij het Revius Lyceum (verleggen komgrens door provincie) en de realisatie van de ongelijkvloerse spoorkruising bij Maarsbergen. Ook werken we aan het vervangen van het verkeerslicht in Leersum op het kruispunt Rijksstraatweg (N225), Hoflaan, Lomboklaan. Dit verkeerslicht wordt vervangen en overgenomen door de provincie.
Actieplan 2024
Met de extra middelen om 'laaghangend fruitmaatregelen te realiseren' is gestart om op een aantal wegen maatregelen te nemen. Deze maatregelen zijn in 2024 voorbereid en grotendeels besproken met aanwonenden en andere belanghebbenden. Het betreft wegen die niet goed functioneren, bijvoorbeeld doordat de gereden snelheid te hoog ligt. Het gaat om de volgende wegen
- Langbroekerdijk Driebergen-Rijsenburg
- Berkenweg Doorn
- Nieuwe Steeg Leersum
- Tuindorpweg/Poortse Bos Maarn
- Scherpenzeelseweg Leersum
Er is een plan ontwikkeld om een aantal verkeerslichten in Driebergen-Rijsenburg aan te passen en hiermee de fietsdoorstroming te verbeteren.
Er is onder andere:
- Een ontwerp-verkeersbesluit genomen voor de aanpak van motorenoverlast Doorn
- Een besluit over de komgrenzen genomen, waarbij de komgrens bij het Revius in Doorn wordt verplaatst
- 41 verkeersbesluiten, onder meer om in een deel van Driebergen 30 km/u in te stellen
- 280 meldingen afgehandeld
- 3 deelauto's en 3 deelbakfietsen zijn gefaciliteerd
- 22 kabelgoottegels voor thuisladers geplaatst
- De Zuwe in Driebergen-Rijsenburg verkeersveiliger ingericht en bij de kruising Sterkenburgerlaan-Langbroekerdijk 30 km/u ingesteld met plateaus
- Verkeersveiligheidsmaatregelen in het buitengebied tussen Leersum en Wijk bij Duurstede zijn voorbereid