07. Duurzaamheid

Energietransitie: Klimaatwet en Klimaatakkoord

In 2024 is gewerkt aan de ambities uit de  ‘Routekaart Samen Duurzaam Doen’. Hiervoor is het team uitgebreid met bijna 10 FTE extra (structurele en incidentele) capaciteit.  Eind van het jaar zijn de cijfers van de klimaatmonitor gepresenteerd. Daarin ligt de gemeente op koers om het klimaatdoel van 2030 te kunnen halen (55% CO2 reductie). Van de extra gelden Uitvoeringsprogramma, behorende bij de routekaart, is nagenoeg alles uitgevoerd of in gang gezet. De tweede uitvraag voor grootschalige opwek duurzame energie is niet gerealiseerd. De raad heeft ervoor gekozen om voorlopig geen uitvraag te doen, maar de resterende opgave in te vullen met een gebiedsgerichte aanpak. Er is personeel aangetrokken om circulaire economie, duurzame mobiliteit en verduurzaming maatschappelijk vastgoed te realiseren.

Thema Wonen

• Het project ‘Duurzame Wijk’ is verder geprofessionaliseerd en gestandaardiseerd, waardoor het gelukt is te versnellen. Van de beoogde 12 Duurzame Wijken in deze raadsperiode zijn er zeven Duurzame Wijken opgestart.
• De Strategie Warmte is opgesteld als voorloper van het Warmteprogramma.
• In het project ‘Duurzame warmte voor Driebergen Wildbaan/Dennenburg’ zijn stappen gezet; er is een participatietraject geweest om een keuze te kunnen maken uit de drie opties die uit het haalbaarheidsonderzoek (2023) naar voren kwamen.
• De gemeente volgt de ontwikkelingen op het gebied van geothermie in de omgeving.
• De subsidieregeling voor het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) is vastgesteld en in uitvoering genomen. In dit kader hebben bijna 200 woningeigenaren subsidie ontvangen en nog 150 woningeigenaren hebben een subsidie gereserveerd om in de toekomst een deel van de woning te isoleren.
• Om inwoners meer inzicht te geven in energetische staat van hun koopwoning zijn er ruim 360 energielabels verstrekt.
• Het SoortenManagementPlan (SMP) voor de gebouwde omgeving is afgerond en wordt gecommuniceerd met onze bewoners. Hiermee krijgt de gemeente een ontheffing op de Wet Natuurbescherming, waardoor het voor woningeigenaren en maatschappelijke organisaties gemakkelijker wordt binnen de regels van het SMP hun panden te verduurzamen én zorg te dragen voor beschermde diersoorten.
• Inwoners kunnen met vragen over hun energierekening terecht bij het gemeentelijk Energieloket JouwHuisSlimmer.nl.
• Vanuit het Rijk ontving de gemeente een uitkering energiearmoede om huishoudens te ondersteunen bij het nemen van maatregelen om de energierekening te verlagen. Er is gekozen voor het tijdelijke project BespaarSlimmer en het structureel project Energiecoaches & energiefixers. Voor dat laatste werkt de gemeente samen met de energiecoöperatie Heuvelrug Energie.
• De tweede versie van het convenant Toekomstbestendig bouwen is verschenen, waar de gemeente zich aan heeft gecommitteerd (niveau brons). Er is een start gemaakt met de vertaling van het convenant naar een gemeentelijke uitvoeringsagenda en de borging in de organisatie.
• Ten aanzien van verduurzaming van de corporatiewoningen hebben de betrokken partijen met elkaar de ambities die zij hebben en welke doelen zij voor 2028 willen realiseren (op het gebied van duurzaamheid, bouwen, betaalbaarheid, wonen met zorg, leefbaarheid en verhuring aan doelgroepen) bepaald. De onderlinge prestatieafspraken worden hierop herzien.
• De Grijs naar groen-demonstratieruimte voor duurzame verwarming van woningen is verhuisd van Houten naar Zeist. Grijs naar groen werkt sindsdien in het Regionaal Energie Centrum samen met het Zeister energieloket ‘Mijn Groene Huis’. Inwoners uit vijf gemeenten kunnen bij Grijs naar groen terecht om zich te oriënteren op warmtepompen, ventilatie- en verwarmingssystemen, en isolatiematerialen. Deze voorziening wordt financieel mogelijk gemaakt door Utrechtse Heuvelrug en de andere vier deelnemende gemeenten
  

Thema Bedrijven en organisaties

• Er is gewerkt met 17 recreatiebedrijven/congreslocaties aan verduurzaming van hun bedrijfsvoering.
• Er is een initiatief gestart van verduurzaming van een bedrijventerrein in Maarsbergen.
  
  Thema Duurzame opwek

• De gemeente heeft een deelopgave van 0,08 TWh vastgesteld, in te vullen met zonnevelden. Ter realisatie van extra zonnevelden, naast de twee reeds vergunde zonnevelden, is het beleidskader zon op land vastgesteld, waarin de voorwaarden zijn vastgelegd voor meervoudig landgebruik. De gemeenteraad heeft besloten geen tweede uitvraag te doen, maar dat realisatie via een gebiedsgerichte aanpak moet gebeuren.
• De gemeente heeft met partners verder gewerkt aan de realisatie van een zonnelint langs de A12. Om het plaatsen van zonnepanelen op daken te stimuleren, heeft de gemeente een actieplan opgesteld en ondersteunt het bedrijven met advies over zonnepanelen. Hiertoe zijn er dit jaar 30 quickscans uitgevoerd.
  
  
  Thema Verkeer en vervoer

• Het aantal laadpalen en elektrische auto’s is in onze gemeente verder toegenomen. Deze laadpalen zijn zowel in de openbare ruimte als op particulier terrein geplaatst. In Doorn, Driebergen en Maarn staan deelbakfietsen en deelauto’s. Het aantal deelauto’s in Doorn en Driebergen is uitgebreid. Heuvelrug Energie werkt daarbij samen met de gemeente.
  
  Thema Gemeente als voorbeeld

• Om het verduurzamen van de gebouwen structureel te borgen is er uitvoering gegeven aan het Duurzaam Meerjarenonderhoudsplan.
• Om de CO₂-footprint jaarlijks te monitoren, wordt toegewerkt naar certificering op de CO₂-Prestatieladder.
• De compensatie eigen uitstoot van de gemeente van € 140.000 ten behoeve van isolatiemaatregelen is verwerkt in de Nationaal Isolatie Programma (NIP) rijkssubsidie regeling. Deze aanvulling, vanuit de middelen van het uitvoeringsprogramma, is alsnog niet besteed, omdat er voorrang is gegeven aan besteding van Rijksmiddelen. Huidige inzichten laten zien dat de verwachte piek in de aanvragen, die niet aan de NIP subsidievoorwaarden voldoen, zich komende jaren tijdens de looptijd van deze subsidie voordoen.

Thema Circulaire economie

• Het onderzoek hoe de gemeente de particulieren en bedrijven kan stimuleren om circulaire keuzes te maken, is gestart.
  
  Thema Programma breed

• Om de communicatie  te stroomlijnen en te werken aan de juiste communicatiemiddelen en boodschappen per project is een communicatiestrategie ontwikkeld en opgeleverd.
• De gemeente stimuleert bedrijven en organisaties om duurzame maatregelen te nemen voor CO2-reductie middels samenwerking via een Lokaal Klimaat Akkoord, waaraan 46 organisaties actief meedoen. Bedrijven en organisaties worden actief geïnformeerd over de mogelijkheden en eventuele subsidies. Ook worden bedrijven en organisaties gefaciliteerd en geactiveerd om gezamenlijk initiatieven hiertoe te ontplooien.
• Het Duurzaamheidsfonds is opgericht. De subsidieregeling duurzaamheidsfonds is in haar eerste bestaansjaar voor 70% benut. Deze regeling is op stoom gekomen en verwachting is dat deze nieuwe regeling in komende jaren volledig benut wordt.
  
  Thema Koppelkansen

• Er is een  fruitbomen uitdeelactie in Amerongen Noord gehouden. Deze actie was onderdeel van een groter pakket van acties waarbij bomen geplant werden in de gemeente, om zo de gemeentelijke CO2 uitstoot te compenseren. Er is gekozen voor Amerongen Noord, omdat dit relatief gezien de minst groene ‘wijk’ van de gemeente is. De actie werd uitgevoerd in samenwerking met Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) en vrijwilligers van vereniging voor Dorp en Natuur Leersum- Amerongen en GoedVolk.